بیت‌کوین، اتریوم و… اسامی پرتکراری که در ۱۰ سال گذشته مدام شنیده‌ایم و شاید شناختی از آن نداریم. ما در روزگار ارزهای دیجیتال زندگی می‌کنیم و فرآیند انتقال پول با ظهور ارز دیجیتال متحول شده است.
با این اوصاف بهتر است اطلاعات کافی و جامعی از این فرآیند و تمام مفاهیم وابسته به آن داشته باشیم. اینکه ارز دیجیتال چیست؟ سازکار فناوری بلاک‌چین چگونه است؟ مهم‌ترین ارزهای دیجیتال جهان کدام‌اند؟ و پرسش‌هایی از این‌دست که در این مقاله تلاش می‌کنیم پاسخی جامع به آن‌ها بدهیم و ارز دیجیتال را به زبان ساده معرفی کنیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
ارز دیجیتال چیست؟
در نخستین گام باید تعریفی جامع از ارز دیجیتال یا همان رمزارزها ارائه کنیم. اغلب ارزهای دیجیتال، شبکه‌هایی نامتمرکز هستند که بر اساس نوعی تکنولوژی به‌نام بلاک‌چین طراحی شده‌اند. به‌طور کلی کریپتوکارنسی یک رمزارز است که به کمک فرآیند رمزنگاری از امنیت بالایی برخوردار شده است و تقریبا به هیچ عنوان امکان جعل کردن آن وجود ندارد.
مهم‌ترین ویژگی رمزارزها، نبود مرجع صدور برای آن‌ها است؛ ارزهای دیجیتال را هیچ مرجعی صادر نمی‌کند. بنابراین مطلقا از دسترس و نظارت دولت‌ها خارج‌اند. به عبارت دیگر کریپتوکارنسی نوعی حساب دارایی برای افراد مختلف بر بستر شبکهای دیجیتالی است که کامپیوترها آن را توزیع می‌کنند. ساختار نامتمرکز ارزهای دیجیتال اجازه‌ی کنترل دولت‌ها بر فرآیندهای مالی این فضا را نمی‌دهد و بنابراین امکان پرداخت‌های امن آنلاین در آن فراهم خواهد شد. اگر بخواهیم رمزارزها را در نهایت در قالب یک جمله تعریف کنیم، باید بگوییم: پول دیجیتالی که بر اساس فناوری رمزنگاری طراحی شده است.
ساز‌کارهای فناوری بلاک‌چین چیست؟
اگر بخواهیم فناوری بلاک‌چین را به زبان ساده شرح دهیم، به این عبارت می‌رسیم: بلاک‌چین نوعی سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت عمده سیستم بلاک‌چین با موارد مشابه در این است که در این سیستم تمام اطلاعات ذخیره شده میان تمام اعضاء یک شبکه اشتراک‌گذاری می‌شود. اما به کمک رمزنگاری داده‌ها، هیچ امکانی برای هک شدن، حذف و یا دستکاری آن‌ها وجود نخواهد داشت.
تمام داده‌ها در شبکه بلاک‌چین در یک سازمان متشکل از بلوک‌ها وارد سیستم می‌شوند. هر بلوک در راستا و ادامه بلوک قبلی ساخته می‌شود و اطلاعاتی در آن وجود دارد که آن را به بلوک قبلی متصل می‌کند. بنابراین بلوک‌هایی که بر مبنای اطلاعات مشترک به هم متصل می‌شوند، زنجیره‌ای را تشکیل می‌دهند که در این زنجیره بلوک‌ها بر اساس ترتیب ساخته شدن در کنار هم قرار خواهند گرفت. بلاک‌چین را برخی به دفتر حسابداری نیز تشبیه کرده‌اند که جزئیات تمام تراکنش‌های مالی را در آن ثبت و ضبط می‌شود. در نهایت باید گفت که فناوری بلاک‌چین می‌تواند از طریق ارائه‌ی نوعی زنجیره هوشمند حسابداری و مالی، موجبات رشد و توسعه افراد حقیقی و شرکت‌ها را فراهم آورد.
انواع رمزارز کدام است؟
استفاده از رمز‌ارز‌های نامتمرکز در سال‌‌های اخیر بسیار افزایش یافته است. از این رو در میان عامه مردم این تلقی وجود دارد که رمزارزها یا کریپتوکارنسی‌ها تنها ارز دیجیتال موجود هستند و اصولا کریپتوکارنسی را مترادف ارز دیجیتال می‌دانند. حال آن که کریپتوکارنسی تنها نوعی از انواع ارز دیجیتال است. در حقیقت هر نوع ارزی که در بستری دیجیتالی و الکترونیکی تولید می‌شود، نوعی رمزارز خواهد بود. با این اوصاف تمام ارزهای دیجیتال را به سه گروه زیر تفسیم‌بندی می‌کنند:
- رمزارزها
- ارزهای مجازی
- ارزهای بانک مرکزی
هدف ما در این مقاله معرفی رمزارزها است که پیش‌تر تحت عنوان ارز دیجیتال درباره‌شان توضیح دادیم. رمزارزها یا همان کریپتوکارنسی‌ها اصولا کاربردهای گسترده‌تری دارند و شامل رمزارز‌هایی مانند: اتریوم، بیت‌کوین، لایت‌کوین، کاردانو، بیت تورنت، سندباکس، کوانتوم، مونرو و… می‌شوند. هر کدام از این رمزارزها را اصولا به منظور کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار می‌دهند. همان‌طور که اشاره کردیم، مهم‌ترین ویژگی رمزارزها این است که نهادهای دولتی و غیردولتی هیچ امکانی برای نظارت و دخل و تصرف در شبکه رمزارزها را نخواهند داشت.
بیت کوین نخستین رمزارز
نخستین رمزارزی که بر مبنای فناوری بلاک‌چین به بازار معرفی شد بیت‌کوین بود. این ارز دیجیتال همچنان محبوبیت خود را در میان کاربران با وجود هزاران رمزارز دیگر که در بازار موجود است حفظ کرده و به عنوان با ارزش‌ترین رمزارز شناخته می‌شود. بیت‌کوین را سال 2009 شخصی و یا گروهی تحت عنوان نامی مستعار به نام ساتوشی ناکاموتو ابداع کردند.
بیت کوین اکنون به عنوان یک ارز دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاک‌چین هیچ‌گونه نظارت بانکی_دولتی ندارد و کاملا مستقل عمل می‌کند. تمام تراکنش‌های بیت‌کوین در نوعی منبع مجازی (یک دفتر کل حسابداری) ثبت و ذخیره می‌شود. اکنون هر شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند به وسیله یک رایانه، یکی از سرورهایی که در قالب شبکهای ابری وجود دارد را راه‌اندازی نماید.
مالکیت کوین‌ها در این سازکار بر مبنای رمزنگاری داده‌ها صورت می‌پذیرد. در نهایت نیز تمام تراکنش‌ها به صورت عمومی اشتراک‌گذاری می‌شود و بر خلاف سیستم بانکداری دولتی، همه اعضاء شبکه به اطلاعات تراکنش‌ها دسترسی خواهند داشت. هرگاه یکی از اعضا عمل اشتراک‌گذاری را انجام می‌دهد، کد فرستنده، کد گیرنده و مبلغ ارسال شده مشخص و ثبت می‌گردد و همواره امکان رجوع به جزئیات تراکنش‌ها برای همگان وجود دارد.
از طرف دیگر افرادی که در شبکه‌ی بلاک‌چین فعالیت می‌کنند دارای کیف پول دیجیتالی هستند. این کیف پول دیجیتالی از یک سیستم امنیتی بسیار قوی با دو کد بهره‌مند می‌باشد. در واقع هر بار که تراکنشی در شبکه انجام می‌شود، کاربر توسط کد اول که یک کد خصوصی است و با سیستی قوی رمزگذاری شده، به اصطلاح پای فرآیند انجام شده را امضا می‌کند.
درگاه پرداخت ارز دیجیتال
درگاه پرداخت ارز دیجیتال نوعی درگاه پرداخت اینترنتی است که بستری امن را برای معاملات بر مبنای رمزارزها فراهم می‌کند. از طریق درگاه پرداخت رمزارز امکان هر گونه مبادله مالی با دارایی‌های دیجیتالی بر بستر شبکهای رمزنگاری شده برقرار می‌شود. درگاه پرداخت ارز دیجیتال نیز با فناوری بلاک‌چین مدیریت می‌شود و بر این اساس جزییات تمام تراکنش‌های آن به شکل اتوماتیک ثبت و ضبط می‌گردد. بنابراین درگاه پرداخت رمزارز نوعی فرآیند معاملات بین‌المللی را نیز فراهم و امنیت تراکنش‌ها را تضمین می‌کند.
