این روزها افراد با دو نوع بانکداری دیجیتالی و الکترونیکی رو‌به‌رو هستند و در این میان ممکن است این دو نوع را در یک تعریف قرار بدهند. در صورتی که به لحاظ معنایی و کاربرد تفاوت‌هایی با هم دارند. بانکداری الکترونیکی همان بانکداری موبایلی مرسوم است که افراد با آن سروکار دارند در مقابل بانکداری دیجیتال چیزی فراتر از بانکداری الکترونیکی است، اما برای این‌که با این دو اصطلاح در صنعت بانکداری بهتر آشنا شوید و تفاوت‌های آنها را بشناسید در ادامه‌ی مقاله با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
بانکداری الکترونیکی چیست؟
این نوع بانکداری که با نام بانکداری موبایلی هم شناخته میشود، خدماتی است که از سوی خود بانک‌ها در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد و به آنها اجازه می‌دهد تا حساب خود را از راه دور مدیریت کنند. تقریباً میشود گفت در طی چند سال اخیر یک نوع بانکداری مرسوم و جا افتاده است که مشتریان بعد از افتتاح حساب در هر زمان و مکانی می‌توانند از طریق پلتفرم بانک مربوطه عملیات بانکی خود را انجام بدهند که شامل مواردی مثل: بررسی موجودی، پرداخت قبوض، بررسی تراکنش‌ها و مواردی از این قبیل است.
به طور کلی در ابتدا تلفن‌‌بانک‌ها و ussd (کدهای دستوری) ابزارهایی هستند که به بانکداری الکترونیکی اضافه شدند و در ادامه با پوشش بیشتر اینترنت و استفاده‌ی بیشتر از موبایل‌های هوشمند، اینترنت‌بانک‌ها و موبایل‌بانک‌ها به‌عنوان ابزارهای پیشرفته‌تری در بانکداری الکترونیکی در اختیار مشتریان قرار گرفت.
بانکداری دیجیتال چیست؟
وقتی از بانکداری دیجیتال یا همان نئوبانک صحبت میشود، منظور موسسه معتبر‌ی است که بدون یک واسطه سنتی یعنی شعب کلاسیک بانکی و کاملاً آنلاین فعالیت می‌کند. جالب است بدانید این نوع بانک‌ها با شیوع ویروس کرونا مورد توجه قرار گرفتند؛ چراکه واسطه در این سیستم بانکی وجود ندارد و تمام عملیات از افتتاح حساب جاری گرفته تا درخواست وام همگی به شکل آنلاین انجام میشود. به این ترتیب حضور فیزیکی حذف میشود و به خودی خود مقدار هزینه‌ها هم کاهش پیدا می‌کند.
این نوع بانکداری شکل پیشرفته‌‌ای از خدمات را به مشتریان ارائه می‌کند و در کل با توجه به تغییر سبک زندگی با ایجاد فرایندهایی کاملاً دیجیتالی، سبک جدیدی از سیستم بانکداری را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. در این روند چندین عامل از جمله: تحلیل داده‌ها، هوش مصنوعی، همکاری و مشارکت با کسب‌وکارها، حضور فین‌تک‌ها و رگ‌تک‌ها موثر است.
تفاوت بانکداری دیجیتالی و الکترونیکی
تا اینجا به تعریف این دو نوع بانکداری پرداختیم اما برای این‌که بتوانید به شکل جزئی‌تر با آنها آشنا شوید نیاز است تفاوت کاربردها و فرایندهای مربوط به هرکدام از این بانک‌ها را بدانید.
۱. میزان دسترسی
بدون شک بانکهای دیجیتال به شما این امکان را می‌دهند که از راه دور یا همان‌طور که در خانه نشسته‌اید، حساب جاری خود را افتتاح کنید، به آن دسترسی داشته باشید و در ادامه عملیات مد نظرتان را انجام دهید؛ بنابراین در این مسیر شما در صرف زمان هم صرفه‌جویی خواهید داشت. بانکهای دیجیتال ۲۴ ساعت شبانه روز و ۳۶۵ روز سال را باز هستند، به غیر از ساعات تعمیر و نگهداری وب سایت. اگر اینترنتی در دسترس نباشد، خدمات به صورت شبانه روزی از طریق تلفن انجام میشود، موجودی اطلاعات آنی با لمس یک حساب در دسترس است.
اما بانکهای الکترونیکی در ابتدا نیاز به حضور فیزیکی شما در شعب بانکی آن هم در زمان کاری را دارد تا فرآیند دریافت اطلاعات و افتتاح حساب تکمیل شود.
۲. به روزرسانی و خلاقیت
بانکهای دیجیتال باید مرتب با تکنولوژی روز پیش بروند و برای ایجاد ایمنی و خدمات بهتر بهروزرسانی بشوند. این تکنولوزی‌ها می تواند شامل بهره‌گیری از ابزارهایی مثل اتوماسیون، بلاکچین، محاسبات ابری، چت ربات‌ها، هوش مصنوعی و آنالیتیک باشد. در واقع بانکهای دیجیتال نیاز دارند برای ارائه‌ی خدمات آسان با کمترین دغدغه از ابزارهای پیشرفته و راه‌حل‌های خلاقانه استفاده کنند در مقابل در بانکداری الکترونیکی هر چند نیاز به بهروزرسانی پلتفرم و ارائه‌ی راه‌های راحت‌تری در مدیریت تعاملات و خدمات به مشتریان است، اما خیلی نیاز به ساختاری با ابزارهای پیشرفته ندارد.
۳. بحث امنیت
خیلی‌‌ها هنوز در امنیت حساب‌های مجازی شک دارند. در واقع خطر هک، فیشینگ، حملات سایبری و بد افزارها باعث بالا رفتن نگرانی در استفاده از خدمات بانکهای دیجیتال میشود. با این‌که بانکهای دیجیتال از امنیت پیشرفته مانند احراز هویت قوی برخوردار هستند و از کدهای فلش یک بار مصرف استفاده می‌کنند باز هم برای برخی افراد بحث امنیت به‌خصوص امنیت سایبری و سرقت اطلاعات مطرح است و به همین دلیل بانکداری الکترونیکی را امن‌تر می‌دانند.
۴. بانکداری رمزنگاری شده
امروزه با توجه به گسترش پول‌های دیجیتالی و در کل استقبال از رمزارزها به‌خصوص بیت‌کوین شاهد تحول بزرگی در خرید و فروش و در کل تجارت هستیم. به دنبال این تحول با یک نگاه کلی متوجه خواهید شد که ظهور فناوری‌های مالی جدید شکل‌گیری بانکداری رمزنگاری شده (crypto-banks) را ضرورت بخشیده است.
در این راستا بانکهای دیجیتالی رمزارزها، وارد میدان شده‌اند و خدمات سنتی بانک‌ها را به سرویس‌دهندگان، سرمایه‌گذاران و کارگزاری‌های رمزارزها ارائه می‌دهند. این بانک‌ها مجهز به درگاه پرداخت ارزدیجیتال هستند و با کمک این نوع درگاه‌ها امکانی را ایجاد می‌کنند که مشتریان بتوانند عملیات مالی خود را با رمزارز به‌راحتی انجام بدهند.
۵. هزینه‌ها و کمیسیون
بانکداری دیجیتال نوعی دستیار مالی همراه است که مکان فیزیکی را در ارتباط مشتری و بانک حذف می‌کند و به این ترتیب هزینه‌های مدیریت کمتر است. از طرفی با گذشت زمان می‌تواند پس‌انداز بیشتری را برای بانک به همراه داشته باشد. در‌نتیجه، حتی پورسانت‌های حساب‌های دیجیتالی کمتر از حساب‌های الکترونیکی خواهد بود.
۶. فرایند اطلاعات
از آن‌جایی که تمام فرایندهای بانکهای دیجیتالی (نئوبانک‌ها) به شکل آنلاین است و کاغذ و فاکتور فیزیکی حذف میشود و نرم‌افزار اتوماسیون تمام این مکاتبات کاغذی را انجام می‌دهد؛ فرایند ذخیره و بازیابی اطلاعات در بانکداری دیجیتال پیچیده‌تر است و نیاز به دقت و بررسی بیشتری دارد. در واقع بانکهای دیجیتال ملزم به استفاده از تکنیک‌های مدیریت اطلاعات و داشتن یک تیم متخصص در مراحل اولیه هستند.
۷. دامنه خدمات به مشتریان
دامنه‌ی بانکداری الکترونیکی در همان دایره‌ی عملیات بانکداری سنتی مثل انتقال وجه یا بررسی و یادآوری پرداخت‌ها می‌چرخد. اما بانکداری دیجیتال پا را فراتر می‌گذارد و به طور مثال با بهره‌گیری از فناوری‌های جدید و بهروزرسانی مدام آنها مثل چت‌بات‌ها، اتصال به درگاه‌های رمزارزها و متدهای شخصی‌سازی می‌تواند خدمات را راحت‌تر و سریع‌تر در اختیار مشتریان قرار بدهد و در ادامه سطح رضایت مشتری را بالا ببرد.
و در آخر بانک سنتی یا بانک دیجیتال؟
در دنیای مدرن امروزی مطمئناً بانکهای دیجیتالی هم از نظر اقتصادی و هم از نظر راحتی و میزان دسترسی مزایای بهتری نسبت به بانکهای الکترونیکی یا همان موبایل‌بانک‌ها دارند. از طرفی این نوع بانکداری با توجه به پیشرفت ابزارها و استفاده از تکنولوژی‌هایی مثل هوش مصنوعی و بلاکچین دائماً در حال تحول است و به نظر می‌رسد بین جوانان با استقبال بیشتری هم مواجه است با این وجود، حساب‌های دیجیتالی و آنلاین ممکن است برای همه‌ی افراد مناسب نباشد، در واقع برای افرادی که با این نوع بانکداری آشنا نیستند و نگرانی از بابت امنیت دارند بانک الکترونیکی می‌تواند گزینه‌ی بهتری باشد.
