درگاه پرداخت و نقش آن در پرداخت آنلاین

گسترش تجارت الکترونیک سرعت بسیاری به خود گرفته است، سامانه و ایده‌های خلاقانه در حوزه تجارت الکترونیک به مرحله اجرا رسیده‌اند تا فرایند کارها در زندگی شهری راحتر و سریع‌تر انجام گردد.
مشتریان به طور فزاینده‌ای خرید اینترنتی را ترجیح می‌دهند و همچنین تجربه پرداخت آنلاین می‌تواند افزایش خرید موفق را دو چندان کند. در کنار این رشد تجارت الکترونیک، جرایم سایبری مربوط به پرداخت آنلاین نیز درحال افزایش است.
از اساسی‌ترین نیازهای کسب‌وکارهای اینترنتی فرایندهای مالی و پرداخت است که شرکت‌های فین‌تک گام‌های موثر در این زمینه برداشته‌اند.
شرکت‌های فین‌تک با ایجاد یک تجربه پرداخت آنلاین ساده و کارآمد در بستری امن برای مشتریان فراهم کرده‌اند تا در مسیر کاهش جرایم و تجربه لذت بخش خرید آنلاین قدم بردارند.
درگاه پرداخت نقش اساسی در دستیابی به این هدف پیچیده و مهم دارند. آنچه که مدیران کسب‌وکارها باید بدانند که درگاه‌های پرداخت چیست، چگونه کار می‌کنند، نقش محوری درگاه پرداخت در تجارت الکترونیک و چگونه در یک سیستم مالی پرداخت عمل می‌کنند.

درگاه پرداخت یک بستر فناوری است که به عنوان یک پل در تراکنش‌های مالی الکترونیکی عمل می‌کند. کسب‌وکارهای آنلاین را به شیوه ایمن و کارآمد قادر می‌سازد تا روش‌های پرداخت مانند کارت‌های عضوشتاب، کارت‌های هدیه، کارت اعتباری و .. را بپذیرند، پردازش کنند و مدیریت کنند. درگاه پرداخت ارتباط بین مشتری، کسب‌وکار و موسسات مالی مربوطه را در یک پلتفرم فراهم می‌کند و معمولاً هر بار که یک تراکنش انجام می‌شود، کارمزد دریافت می‌کند.

یک درگاه پرداخت چندین عملکرد مهم را برای اطمینان از ایمن، کارآمد و دقیق بودن پرداخت ها انجام می‌دهد :

• رمزگذاری
  هنگامی که مشتری اطلاعات پرداخت خود را در حین پرداخت آنلاین ارسال می‌کند، درگاه پرداخت داده‌ها را رمزگذاری می‌کند. این از آن در برابر دسترسی یا سرقت غیرمجاز محافظت می‌کند در حالی که بین دستگاه مشتری، سرور کسب و کار و موسسات مالی منتقل می‌شود.
• اتصال کسب‌وکار به سیستم بانکی
  درگاه پرداخت، پرداخت سفارشات مشتری را به شاپرک متصل می‌کند.
• مجوز و صحت سنجی
  درگاه پرداخت، داده‌های تراکنش رمزگذاری‌شده را به شاپرک ارسال می‌کند، سپس اطلاعات را به بانک صادرکننده مشتری ارسال می‌گردد. بانک صادرکننده یا سیستم پرداخت، قبل از تأیید یا رد تراکنش، جزئیات تراکنش، از جمله موجودی حساب مشتری و صحت روش پرداخت را تأیید می‌کند. درگاه پاسخ را دریافت کرده و آن را به کسب و کار ارسال می‌کند.
• جمع‌آوری داده‌ها و گزارش‌دهی
  درگاه پرداخت، پنل مدیریتی در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهند که تحلیل و مدیریت تراکنش‌هایشان کمک کند. داده‌های مانند تاریخچه تراکنش، مدیریت درگاه‌ها، لیست تسویه‌ها، نمودار فروش و گزارش‌های مفید را در اختیار پذیرنده قرار می‌دهند. با استفاده از این داده‌ها کسب‌وکارها فرایند فروش خود را بررسی خواهند کرد تا بتواند گسترش در کار خود ایجاد نمایند.
• تشخیص و پیشگیری از تقلب
  برای به حداقل رساندن خطر تراکنش‌های جعلی، از اقدامات امنیتی پیشرفته مانند الگوریتم‌های تشخیص تقلب، سیستم‌های تأیید آدرس (AVS) و بررسی ارزش تأیید کارت (CVV) استفاده می‌شود. این اقدامات به شناسایی و مسدود کردن تراکنش‌های بالقوه تقلبی قبل از پردازش آنها کمک می‌کند. همچنین نظارت بر کسب‌وکارها توسط شاپرک و پرداخت‌یارها نیز بصورت مداوم انجام می‌شود تا از روش‌های کلاهبرداری بعد از پرداخت نیز جلوگیری شود.

تفاوت بین درگاه پرداخت و کارتخوان (پوز)

درگاه‌ پرداخت و کارتخوان، هر دو فرایند پرداخت را تسهیل می‌کنند، اما محیط‌ها و روش‌های مختلف تراکنش را برآورده می‌کنند. تفاوت‌های اصلی بین این دو روش عبارتند از:

محیط معاملات

• درگاه پرداخت: اساساً برای پرداخت آنلاین طراحی شده است که عمدتاً برای وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک، برنامه‌های کاربردی تلفن همراه و سایر پلتفرم‌های دیجیتالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• کارتخوان: به عنوان دستگاه POS (پایانه نقطه فروش) یا کارتخوان کارت اعتباری شناخته می‌شود، پایانه پرداخت یک دستگاه فیزیکی است که در فروشگاه های زنجیره‌ای، رستوران ها و سایر محیط‌های خرده فروشی حضوری استفاده می‌شود. این به مشتریان این امکان را می‌دهد تا با استفاده از کارت‌ اعتباری، کارت نقدی یا روش‌های پرداخت بدون تماس مانند تلفن‌های هوشمند با فناوریNFC پرداخت خود را انجام دهند.

در حالی که درگاه پرداخت معمولاً برای تراکنش‌های آنلاین استفاده می‌شوند، بسته به ارائه‌دهنده و پیشنهادات آن‌ها، می‌توانند با سیستم‌های تراکنش حضوری نیز ادغام شوند. در چنین مواردی، با درگاه آنلاین می‌توان تراکنش‌های الکترونیکی را در فروشگاه‌های فیزیکی را نیز تسهیل کند. یکی از روش‌های رایج استفاده از بارکد و لینک پرداخت است که اتصال فروشگاه فیزیکی به پرداخت آنلاین را مهیا می‌کند.

فرایند پرداخت

• درگاه پرداخت: به عنوان یک واسط بین مشتری، کسب‌وکار و بانک در طول یک تراکنش آنلاین عمل می‌کند. این داده‌های حساس را رمزگذاری می‌کند، مجوز تراکنش و تسویه وجه را تسهیل می‌کند.
• کارتخوان: یک پایانه پرداخت عمدتاً همان کار درگاه پرداخت را انجام می‌دهد، اما به جای تراکنش‌های آنلاین، از تراکنش‌های حضوری پشتیبانی می‌کند. کارتخوان، کارت بانکی مشتری یا دستگاه پرداخت بدون تماس مشتری را می خواند، با بانک مربوطه برای مجوز تراکنش ارتباط برقرار و رسید را چاپ می‌کند. از طریق خط تلفن، اتصال اینترنت یا شبکه تلفن همراه به بانک مربوط به کسب و کار یا سیستم پرداخت متصل می‌گردد.

اقدامات امنیتی

• درگاه پرداخت: برای اطمینان از امنیت تراکنش‌های آنلاین، درگاه های پرداخت از پروتکل های رمزگذاری مانند پروتکل امن (SSL)، امنیت انتقال داده (TLS)، الگوریتم تشخیص تقلب، AVS و CVV استفاده می‌کنند.
• کارتخوان بانکی: مانند درگاه‌های پرداخت از اقدامات امنیتی مانند رمزگذاری داده‌های کارت و انطباق با الزامات استاندارد امنیت (PCI DSS) استفاده می‌کنند.

پیاده سازی

• درگاه پرداخت: به طور معمول از API و دانش فنی برای پیاده سازی روش پرداخت وب سایت فروشگاهی یا استفاده از افزونه مربوطه قابل انجام می‌گیرد.
• کارتخوان: نصب کارتخوان فرایند ساده‌تری دارد و نیاز از دستگاه نصب و به تلفن و اینترنت متصل شود.

فرایند درگاه پرداخت

در فرایند پرداخت آنلاین، چندین سیستم و سامانه باهم فعالیت می‌کنند تا بتوان راه‌کاری ساده، سریع و امن را فراهم آوردند. در یک پرداخت آنلاین، مشتری، کسب‌وکار (فروشگاه اینترنتی)، درگاه پرداخت، شاپرک، PSP، بانک، پرداخت یار در ارتباط هستند و این ارتباطات در کسری از زمان انجام می‌گردد.

1. مشتری: فردی که قصد خرید آنلاین را دارد.
2. فروشگاه اینترنتی: کسب‌وکاری که خدمات با فروش آنلاین را در اختیار مشتری قرار می‌دهد.
3. درگاه پرداخت: روش پرداخت آنلاین که مشتری با کارت بانکی خود خدمات مد نظر خود را خرید می‌نماید.
4. شاپرک: سامانه نظارت و کنترل تراکنش‌های اینترنتی و پایانه‌های فروش
5. psp: سامانه ارائه ترمینال و پردازش تراکنش‌ها
6. بانک: ارائه دهنده کارت بانکی برای خرید حضوری و آنلاین
7. پرداخت یار: تسهیل کننده فرایند پرداخت آنلاین برای کسب‌وکارها

زمانی که مشتری از طریق درگاه پرداخت اطلاعات کارت بانکی خود را وارد می‌نماید، سامانه شاپرک بعد از بررسی امنیت، اطلاعات دریافتی را به شرکت psp ارسال می‌کند. بعد از تایید حساب بانکی توسط بانک، مبلغ از حساب کسر شده، تایید برای شاپرک ارسال شده و در فروشگاه اینترنتی خرید موفق انجام می‌گردد. سپس روز بعد پرداخت لیست تسویه فروشگاه اینترنتی(پذیرنده) به شاپرک ارسال می‌کند و شاپرک مبلغ مد نظر را با فروشگاه اینترنتی تسویه می‌نماید.