به طور کلی به شاخه‌ای از علم حسابداری که به بررسی و ثبت تراکنش‌های مالی شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌پردازد، حسابداری مالی گفته می‌شود. در واقع عملیات‌های ثبت، تجزیه و تحلیل دقیق و استاندارد دارایی‌ها، بدهی‌ها، درآمدها، هزینه‌ها و سایر تراکنش‌های مالی شرکت‌ها در زیرمجموعه‌ی این نوع حسابداری قرار می‌گیرد.
اما حسابداری مالی چه هدفی را دنبال می‌کند؟ این فرآیند اصولا به منظور ارائه اطلاعات مالی صحیح و دقیق به مدیران، سهامداران، بانک‌ها و سازمان‌های گوناگون صورت می‌پذیرد. حسابداران مالی برای دستیابی به اطلاعات دقیق مالی، عموماً از تمام اصول علمی حسابداری مانند: اصل پایگاه هزینه، اصل تفصیل، اصل پایگاه نقدی و سایر قوانین و مقررات بهره می‌برند.
در ادامه‌ی این مقاله با جزئیات بیش‌تری به این موضوع خواهیم پرداخت.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
تاثیرات حسابداری مالی در رشد و توسعه‌ی کسبوکارها
فرآیندهای حسابداری مالی به شکل مستقیم و غیرمستقیم می‌تواند در رشد و توسعه‌ی کسبوکارها موثر باشند. در ادامه برخی از این تاثیرات را با هم مرور خواهیم کرد:
- حسابداری مالی نظارت بر درآمدها و هزینه‌های کسب‌وکار را برای مدیران فراهم می‌کند. در واقع حسابداران مالی با بررسی داده‌های کافی، پیش‌بینی‌های دقیقی از آینده خواهند داشت و اطلاعاتی کاربردی در اختیار مدیران قرار خواهند داد. اطلاعاتی که به مدیران کمک می‌کند در مسائلی مانند تعیین قیمت، کنترل هزینه‌ها و توسعه‌ی محصولات با بینشی دقیق‌تر تصمیم‌گیری کنند.
- کنترل هزینه‌ها از جمله مهم‌ترین دستاوردهای حسابداری مالی است. این فرآیند به مدیران کمک می‌کند هزینه‌های: پاکسازی دفتری، استخدام، خرید تجهیزات، آموزش کارکنان و دیگر هزینه‌های مورد نیاز را به صورت مدونی بررسی و کنترل کنند. چنین نظارت دقیقی در نهایت به صرفه‌جویی در هزینه‌های کسبوکارها می‌انجامد و سود قابل توجهی را نصیب شرکت‌ها خواهد کرد.
- استفاده بهینه از منابع مالی، یکی دیگر از نتایج بهره‌مندی از حسابداری مالی است. حسابداری مالی در تشخیص و مدیریت منابع مالی به کسبوکارها کمک خواهد کرد. با توجه به این‌که اصولا منابع مالی محدود هستند، استفاده بهینه از آن‌ها به یقین سبب توسعه‌ی کسبوکارها در بازارهای رقابتی خواهد شد.
- بهره‌مندی از حسابداری مالی، برنامه‌ریزی مالی دقیق‌تری را در پی خواهد داشت. در واقع با ایجاد پروسه‌های تحلیل مالی در فرآیند حسابداری مالی، نقاط قوت و ضعف ساختار مالی کسبوکارها مشخص می‌شود و مدیران می‌توانند بر این مبنا، برنامه‌ریزی مالی دقیق‌تری را سامان بدهند.
ابزارها و روش‌های حسابداری مالی
صورت سود و زیان
این ابزار حسابداری مالی به مدیران کمک می‌کند تا درک دقیق و استانداردی از سود و زیان کسب‌وکارشان داشته باشند. این ابزار در واقع برآیندی از هزینه‌های اجرایی و هزینه‌های اداری را در اختیار مدیران قرار می‌دهد که بررسی آن برای بهبود عملکرد کسب‌وکارشان اثر گذار خواهد بود.
صورت دارایی و بدهی
نموداری از دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام شرکت است و نشان می‌دهد شرکت چه میزان مبالغ پرداختی یا بدهکاری دارد.
جریان وجوه نقد
تمام نقدیاتی که در یک دوره مشخص، با در نظر گرفتن فروش، هزینه‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و پرداخت بدهی‌ها پرداخت شده است را نشان می‌دهد. جریان وجوه نقد در حسابداری مالی کارایی مدیران را افزایش می‌دهد و در نهایت نیز جریان نقدیات شرکت را بهبود می‌بخشد.
لیست پرداخت‌ها
لیست پرداخت‌ها در حسابداری مالی کارکرد ویژه‌ای دارد. این لیست شامل همه‌ی بدهی‌های معوق شرکت با تجار و سایر طرفین تجاری است که در نهایت کنترل و مدیریت هزینه‌های شرکت را برای مدیران بسیار مدون و ساده‌تر می‌کند.
لیست دریافت‌ها
لیست دریافت‌ها نیز کارکرد موثری در مدیریت مالی کسبوکارها دارد. این لیست حسابداری شامل همه‌ی دریافتی‌ها و مشخصات طرفینی است که به شرکت پول بدهکارند. این لیست به پیش‌بینی درآمد آتی و پرداخت نقدی در موعدهای از پیش تعیین‌شده کمک بسیار مهمی خواهد کرد.
تاثیر حسابداری مالی در جذب سرمایه‌گذار
حسابداری مالی ابزاری است برای جلوگیری از خسارات مالی کسبوکارها، به کمک مدیریتی دقیق و یکپارچه. همین فرآیند نیز در نهایت سبب می‌شود پروسه‌ی جذب سرمایه‌گذار برای کسبوکارها روند بهتری داشته باشد.
حسابداری مالی به کسب و کارها در مدیریت بهینه‌ی مالی و تولید گزارش‌های مالی دقیق‌تر کمک می‌کند. این گزارش‌های دقیق معیارهای مناسبی برای سنجش روند رشد سرمایه‌گذاری و عملکرد کسبوکارها را فراهم می‌کند. بنابراین سرمایه‌گذار با شفافیت بیش‌تری می‌تواند شرکت‌های مورد نظرش به منظور سرمایه‌گذاری را انتخاب کند. در واقع مشاوران مالی و سرمایه‌گذارها، برای تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری در کسبوکارها، به دقیق‌ترین و کامل‌ترین گزارش‌های مالی نیاز دارند.
از طرف دیگر حسابداری مالی سبب کاهش خطرات مالی در کسبوکارها می‌شود. از این رو شرکت‌ها را در برابر ریسک‌های مالی مختلفی مانند بدهی‌ها و زیان‌های مالی مقاومت می‌کند. این مقاومت نیز امتیاز بسیار مثبتی در مسیر جذب سرمایه‌گذارها به‌حساب می‌آید و می‌تواند اعتماد آن‌ها را جلب کند.
حسابداری مالی و ارزش‌آفرینی برای کسبوکارها
حسابداری مالی از جمله ضروری‌ترین بخش‌های هر کسب‌وکار به‌شمار می‌رود. ابزاری برای سنجش و پایش روند مالی و ارزش‌‌گذاری به سرمایه‌گذاران که در روند ارزش‌آفرینی برای کسبوکارها نیز نقش بسیار مهمی دارد.
به طور کلی داده‌هایی که سیستم حسابداری مالی به دست می‌آورد، مهم‌ترین منابع برای سنجش عملکرد مالی شرکت‌ها هستند. در واقع به منظور ارزیابی و مقایسه‌ی عملکرد هر کسب‌وکاری در گذشته و آینده، این داده‌های مالی، مبنا و معیار استانداردی خواهند بود. به کمک این داده‌ها، می‌توان در مورد ارزش و دوام کسبوکارها نظرات دقیق‌تری مطرح کرد و همچنین شرایط شرکت و مسیری که در آینده پیش رو دارد را می‌توان در شاخه‌هایی مثل رشد، توسعه و راندمان به کمک این داده‌ها بررسی و اصلاح کرد.
با این وصف حسابداری مالی ابزاری کلیدی برای ارزیابی عملکرد مالی کسب و کارها است و ارتباط آن با ارزش آفرینی کسبوکارها را می‌توان در دو بخش خلاصه نمود:
- اطلاعات برای ارزیابی عملکرد گذشته و مستقل از مدیریت.
- تهیه‌ی اطلاعات برای تصمیمات مدیریتی در راستای بهبود عملکرد آینده.
