بازیگر جدید صنعت پرداخت
با رشد فناوری و گسترش تراکنش‌های آنلاین، صنعت پرداخت در ایران نیز دستخوش تغییرات گسترده‌ای شده است. هوش مصنوعی، به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های روز، نقش مهمی در افزایش امنیت، بهبود تجربه کاربری و ارتقای سرعت خدمات پرداخت در کشور ایفا کرده است. با این وجود، موانعی نظیر محدودیت‌های زیرساختی، تحریم‌ها و مسائل امنیتی چالش‌هایی برای بهره‌گیری کامل از این فناوری ایجاد کرده‌اند. در این گزارش، به بررسی نقش هوش مصنوعی در صنعت پرداخت می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
امنیت در پرداخت‌های آنلاین
یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران در استفاده از درگاه‌های پرداخت، امنیت اطلاعات مالی است. هوش مصنوعی با توانایی تشخیص رفتارهای مشکوک و حملات سایبری، به بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت‌یار کمک میکند تا از کلاهبرداری و سرقت اطلاعات جلوگیری کنند.
برای مثال شرکت PayPal از هوش مصنوعی برای تجزیه‌وتحلیل میلیون‌ها تراکنش روزانه استفاده میکند. این سیستم با شناسایی رفتارهای غیرمعمول مانند پرداخت از موقعیت‌های جغرافیایی مختلف در مدت کوتاه، تراکنش‌های مشکوک را فورا مسدود میکند.
در ایران نیز شرکت‌های پرداخت‌یار مانند زرین‌پال و شاپرک از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای شناسایی تراکنش‌های غیرمعمول و جلوگیری از تقلب استفاده می‌کنند. این فناوری به شناسایی مواردی نظیر استفاده از کارت‌های بانکی مسروقه یا پرداخت‌های جعلی کمک کرده است.
تسهیل فرایند پرداخت با چت‌بات‌ها
چت‌بات‌های مجهز به هوش مصنوعی، تجربه مشتریان را در فرآیند پرداخت بهبود بخشیده‌اند. این ابزارها با ارائه پاسخ‌های آنی به سوالات کاربران، روند خرید و پرداخت را سریع‌تر و بدون نیاز به تماس انسانی انجام می‌دهند.
پلتفرم Stripe از چت‌بات‌های هوشمند برای راهنمایی کاربران درباره مشکلات پرداخت استفاده میکند. این چت‌بات‌ها می‌توانند به‌طور خودکار خطاهای پرداخت را شناسایی و پیشنهادات اصلاحی ارائه کنند.
علاوه بر این میتوان گفت که چت‌بات‌ها در ایران با پشتیبانی از زبان فارسی، امکان ارائه خدمات سریع‌تر به کاربران را فراهم کرده‌اند. این ابزارها می‌توانند به سوالات کاربران درباره پرداخت، بازگشت وجه و مشکلات تراکنش پاسخ دهند. شرکت‌های بانکی مانند ملت و پارسیان از چت‌بات‌های هوشمند برای ارائه خدمات 24 ساعته به مشتریان استفاده می‌کنند. این ابزارها می‌توانند کاربران را در فرآیند پرداخت آنلاین یا انتقال وجه راهنمایی کنند.
شخصی‌سازی خدمات بانکی
هوش مصنوعی با تحلیل رفتار کاربران، می‌تواند خدمات مالی را بر اساس نیازهای شخصی ارائه دهد. این قابلیت باعث افزایش رضایت کاربران و ارتقای درآمد کسب‌وکارها می‌شود. شرکت Amazon با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، محصولات مرتبط با خریدهای قبلی کاربران را پیشنهاد می‌دهد و فرآیند پرداخت را با یک کلیک ساده کرده است.
بانک‌های ایرانی مانند ملی ایران از سیستم‌های مبتنی بر AI برای پیشنهاد خدمات مالی مانند وام یا افتتاح حساب به مشتریان خاص استفاده می‌کنند.
مدیریت جریان نقدی برای کسب‌وکارهای
هوش مصنوعی به فروشندگان و کسب‌وکارهای کوچک در ایران کمک میکند تا گردش مالی خود را پیش‌بینی و برنامه‌ریزی کنند. شرکت Square از هوش مصنوعی برای پیش‌بینی زمان‌بندی پرداخت‌های مشتریان استفاده میکند و به صاحبان کسب‌وکار اطلاع می‌دهد که چه زمانی نیاز به افزایش موجودی حساب دارند.
در ایران نیز پلتفرم دیجی‌کالا از AI برای پیش‌بینی میزان خرید کاربران در مناسبت‌هایی نظیر جشنواره یلدای شگفت‌انگیز استفاده میکند.
توسعه کیف پول‌های دیجیتال
هوش مصنوعی نقش بزرگی در توسعه کیف پول‌های دیجیتال بازی میکند و فرآیند پرداخت بدون تماس را ایمن‌تر و سریع‌تر کرده است. کیف پول‌های دیجیتال در ایران نیز با ادغام هوش مصنوعی، امکان تراکنش‌های سریع‌تر و ایمن‌تر را فراهم کرده‌اند.
در حال حاضر Apple Pay با استفاده از AI، پرداخت‌های بدون تماس را با اثر انگشت یا تشخیص چهره ایمن میکند. کیف پول‌های آپ و تاپ با بهره‌گیری از AI، رفتار کاربران را تحلیل کرده و پیشنهادات متناسبی ارائه می‌کنند.
پرداخت‌های صوتی
میتوان گفت که پرداخت با فرمان‌های صوتی، یکی از جدیدترین تحولات هوش مصنوعی در صنعت پرداخت است. فناوری پرداخت صوتی هنوز در ایران به‌صورت گسترده پیاده‌سازی نشده، اما می‌تواند تحولی بزرگ ایجاد کند.
تصور کنید با گفتن “پرداخت قبض برق” به دستیار صوتی بانکی، تراکنش شما در چند ثانیه انجام شود.
چالش‌ها و محدودیت‌های استفاده از هوش مصنوعی در ایران
نبود اینترنت پرسرعت و پهنای باند مناسب، استفاده کامل از هوش مصنوعی در ایران را دشوار کرده است. علاوه بر این به دلیل وجود تحریم‌های اقتصادی، دسترسی به فناوری‌های پیشرفته بین‌المللی برای شرکت‌های ایرانی محدود است. در نهایت میتوان گفت که نگرانی از سوءاستفاده از داده‌های مالی کاربران همچنان یکی از موانع اعتماد عمومی به هوش مصنوعی است.
جمع‌بندی
هوش مصنوعی با وجود تمام محدودیت‌ها، توانسته است به ابزاری کلیدی در صنعت پرداخت تبدیل شود. از افزایش امنیت تراکنش‌ها گرفته تا بهینه‌سازی خدمات، این فناوری پتانسیل بالایی برای تغییر چشم‌انداز مالی کشور دارد. با تقویت زیرساخت‌ها، رفع موانع قانونی و آگاهی‌بخشی به کاربران، میتوان از این فناوری به‌عنوان یک محرک اصلی رشد در اقتصاد دیجیتال ایران استفاده کرد
