کسب‌وکارها همواره به دنبال روش‌ها و نکاتی هستند تا بتوانند به بهترین شکل فعالیت خود را به مخاطبان هدف خود معرفی کرده و فعالیت خود را گسترش دهند. گزینه‌های بسیاری برای این کار وجود دارد و یکی از مهم‌ترین آن‌ها مطالعه رفتار کاربران و جامعه در فضای مجازی به‌عنوان بستری مناسب برای توسعه کسب‌وکار است.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
گزارش یکتانت؛ نقشه راه بازاریابی دیجیتال
یکتانت، یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های تبلیغات ایران سالانه گزارشی با محوریت بازاریابی دیجیتال در ایران منتشر می‌کند که اطلاعات موجود در این گزارش می‌تواند به‌عنوان یک نقشه راه برای صاحبان کسب‌وکار و یا کسانی که قصد شروع فعالیت خود را دارند به شمار آید.
رایان پی در این گزارش مهم‌ترین موضوعاتی که در این گزارش می‌تواند به توسعه کسب‌وکارها کمک کند را گردآوری کرده است؛ بنابراین اگر شما هم جزو این گروه هستید پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این گزارش همراه ما باشید.
بررسی رفتار کاربران ایرانی در فضای آنلاین
بررسی و شناخت رفتار کاربران ایرانی در فضای آنلاین اولین قدم برای بازاریابی دیجیتال کسب‌وکارها به شمار می‌رود. بر اساس گزارش یکتانت، کاربران ایرانی به طور میانگین ۴ ساعت در روز از اینترنت استفاده می‌کنند و 60درصد کاربران پیش از خواب شبکه‌های اجتماعی را چک می‌کنند. همچنین 85درصد از کاربران پیش از خرید حضوری یا آنلاین، در اینترنت درباره کالای موردنظر خود تحقیق می‌کنند. دراین‌بین نسل زد یا همان متولدین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۰ بیشترین زمان را در اینترنت مصرف می‌کنند.
اهمیت فضای مجازی و اینترنت میان کاربران زمانی پررنگ‌تر می‌شود که می‌بینیم بیشتر آن‌ها اولین کاری که بعد از بیدار شدن انجام می‌دهند، چک کردن شبکه‌های اجتماعی و پیامرسانها است. از طرف دیگر آخرین کاری که کاربران قبل از خوابیدن به سراغ آن می‌روند هم گوشی همراه و چک کردن فضای مجازی است.
مردم برای چه کاری از اینترنت استفاده می‌کنند؟
نکته جالب دیگر در این گزارش این است که بیشترین دلیل استفاده از اینترنت میان کاربران، رسیدگی به امور بانکی، پیگیری اخبار و خرید اینترنتی است که این موضوع جایگاه مهم شبکه پرداخت را میان کاربران فضای مجازی در ایران نشان می‌دهد.
محبوب‌ترین پیامرسانها و سوپراپلیکیشن‌ها
انتخاب یک پلتفرم مناسب برای تبلیغات موضوعی است که هر کسب‌وکاری در بازاریابی دیجیتال خود با آن مواجه می‌شود. براساس گزارش یکتانت، تلگرام محبوب‌ترین پیامرسان میان کاربران فضای مجازی است و ایتا و واتس‌اپ پس از آن در جایگاه دوم قرار دارند. در میان سوپر اپلیکیشن‌ها نیز اسنپ، آپ و ایرانسل من به ترتیب سه سوپر اپلیکیشن محبوب در میان کاربران فضای مجازی در ایران است.
تمایلات خرید آنلاین در نسل‌های مختلف
یکی از خدماتی که بسیاری از کسب‌وکارها، خصوصاً کسب‌وکارهای خرد در آن فعالیت دارند، فروش کالا است. براساس گزارش یکتانت، تمایل به خرید آنلاین در نسل X کمتر از سایر نسل‌ها و در نسل Y بیشتر از سایر نسل‌ها است. از طرفی نسل Z بیشتر از دیگران اینترنتی خرید می‌کند.
تمامی گروه‌های سنی پیش از خرید حضوری یا آنلاین از اینترنت برای تحقیق درباره محصول یا خدمات مورد نیازشان استفاده می‌کنند. این تمایل به تحقیق و جست‌وجوی اینترنتی، فرصت مناسبی برای کسب‌وکارها است تا تبلیغ کالاها یا خدمات خود را در معرض دید مخاطبان بالقوه قرار دهند.
اما کدام کالاها میان کاربران از همه محبوب‌تر است؟ بر اساس این گزارش به طور میانگین، خرید آنلاین پوشاک، بیشترین و خرید آنلاین جواهر، کمترین سهم را در میان خرید آنلاین کالاها و خدمات داشته است.
پس از پوشاک، کتاب، محصولات آرایشی، لوازم خانگی و بلیط هواپیما، قطار و اتوبوس و خریدهای سوپرمارکتی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
واکنش کاربران به تبلیغات برندها
حال به بخش جذاب مواجهه کاربران با تبلیغ برندها می‌رسیم زیرا قبل از هرگونه اقدامی برای بازاریابی دیجیتال باید بدانیم که کاربران چه واکنشی به تبلیغات دارند. به طور متوسط، پاسخ دهندگان بیشترین مواجهه با تبلیغات برندها را در تلویزیون و کمترین مواجهه را در بیلبوردها تجربه می‌کنند. اما هرکدام از نسل‌ها میزان مواجهه متفاوتی با رسانه‌ها دارند؛ نسل Z بیشتر در معرض شبکه‌های اجتماعی و نسل Y و X بیشتر در معرض تلویزیون قرار دارند. برای نسل X بیشتر مواجهه با تبلیغات، در تلویزیون است. برای نسل Y پس از تلویزیون، وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها در جایگاه دوم کانال‌های تبلیغات برندها قرار دارد. اینفلوئنسرها نیز بیشترین مسیر انتقال تبلیغات برندها به نسل Z را تشکیل می‌دهند و نسل X کمترین تعامل را با اینفلوئنسرها دارند. در نسل X تعداد افراد کمتری به تبلیغات توجه می‌کنند. اما وقتی پای تبلیغات برای این گروه سنی در میان باشد پس از تلویزیون، گوگل، وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها مناسب‌ترین راه است. بیلبوردها نیز برای جلب توجه نسل X کمترین سهم را می‌برند.
مردم تبلیغات را باور می‌کنند؟
اما نکته جالب این است که به طور متوسط، ٪۲۴ پاسخ‌دهندگان، تبلیغات در هیچکدام از رسانه‌ها را باورپذیر نمی‌دانند. دیگران، از بین رسانه‌های مختلف، تبلیغات تلویزیون را بیشتر از سایر رسانه‌ها باور می‌کنند و پس آن، گوگل، شبکه‌های اجتماعی، وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها و پیامک به ترتیب از نظر میزان باورپذیربودن در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بیلبوردها کمترین امتیاز را از نظر باورپذیری دریافت کرده‌اند.
استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی برای کسب‌وکارها
شبکه‌های اجتماعی به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی ایرانیان تبدیل شده‌اند و پلتفرم‌هایی همچـون اینسـتاگرام، تلگـرام، ایتـا، واتس‌اپ، یوتیـوب و آپـارات نقـش مهمـی در ایـن میان ایفـا می‌کنند. طبق بررسی‌های انجام شده، بیش از نیمی از ایرانیان در اینستاگرام فعال هستند و تلگرام با بیـش از ۵۰ میلیـون کاربـر ایرانـی، همچنـان یکـی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های پیامرسان اسـت. باوجود محدودیت‌ها، یوتیوب نیز همچنان جزو پرکاربردترین پلتفرم‌ها برای مشاهده ویدئو است. این پلتفرم‌ها فرصت‌های ارزشمندی در اختیار کسب‌وکارها قراردادت‌اند تا با راه‌اندازی فروشگاه‌های آنلاین و بهره‌گیری از روش‌های خلاقانه، کالاها و خدمات خود را به گستره وسیعی از مخاطبان عرضه کنند.
بخش پایانی این گزارش به وضعیت تبلیغات انجام شده در فضای مجازی ایران می‌پردازد. براساس آن درآمد تقریبی صفحات پرمخاطب و اینفلوئنسرهای ایرانی شبکه‌های اجتماعی از طریق تبلیغات در سال 1402 حدود 6هزارمیلیاردتومان بوده است. گسترش این حوزه را از آنجا می‌توان فهمید که این رقم در سال 1401 کمتر از 2هزارمیلیاردتومان بوده که از افزایش 3برابری آن در عرض یکسال خبر می‌دهد. علاوه بر این بیشترین حجم تبلیغات در اینستاگرام در روزهای میانی هفته و ساعت 9 شب منتشر می‌شود. این روند مشابه سال 1401 است.
توصیه متخصصان چیست؟
حالا که نگاهی به وضعیت رفتار کاربران در فضای مجازی و همنیطور مواجهه آن‌ها با تبلیغات داشتیم، بهتر است ببینیم متخصصان این حوزه برای بازاریابی دیجیتال خود چه اقداماتی انجام می‌دهند؟ تجربه آن‌ها می‌تواند کمک قابل توجهی به کسانی که در ابتدای این مسیر هستند و قصد توسعه کسب‌وکار خود و تبلیغات را دارند بکند.
براساس این گزارش حدود ٪۸۰ از مشتریان کلیدی یکتانت، برای برنامه‌ریزی و مدیریت تبلیغات خود، متخصص استخدام می‌کنند اما در عین حال بیش از ٪۳۰ از این شرکت‌ها از مدیر کسب‌وکار و آژانس‌های تبلیغاتی نیز برای پیشبرد برنامه‌های بازاریابی کمک می‌گیرند. این شرایط برای مشتریان عادی متفاوت است. در بیش از نیمی از کسب‌وکارهای این دسته، مدیران کسب‌وکار فعالیت‌های بازاریابی را پیش می‌برند و نیم دیگر از طریق استخدام کارشناس یا برون‌سپاری و همکاری با آژانس تبلیغاتی اقدام می‌کنند.
واحد بازاریابی در کسب‌وکارهای کلیدی اغلب بین 6 تا 10 نفر هستند اما بیش از نیمی از مشتریان عادی 2 تا 5 نفر را برای پیشبرد پروژه‌های تبلیغاتی استخدام می‌کنند. بیش از 85درصد از کسب‌وکارهای کلیدی شرکت کننده در این نظرسنجی از یکی از قابلیت‌های هوش مصنوعی در تبلیغات خود استفاده کردند اما اگر شما هنوز این کار را شروع نکردید نگران نباشید زیرا 46درصد از کسب‌وکارهای عادی مورد مطالعه این نظرسنجی تا کنون هیچ استفاده‌ای از هوش مصنوعی برای تبلیغات خود نکرده‌اند.
از کجا شروع کنیم؟
برای توسعه کسب‌وکارهای خرد در عصر دیجیتال، چندین استراتژی کلیدی وجود دارد که می‌تواند به این کسب‌وکارها کمک کند تا بهره‌وری خود را افزایش دهند و مشتریان بیشتری جذب کنند:
- شناخت دقیق مخاطبان هدف: با توجه به گزارش یکتانت، شناخت رفتار کاربران در فضای مجازی از اهمیت بالایی برخوردار است. کسب‌وکارهای خرد باید ابتدا مشخص کنند مخاطبانشان چه کسانی هستند و چگونه از اینترنت استفاده می‌کنند. برای مثال، نسل Z بیشتر در شبکه‌های اجتماعی حضور دارد و زمان زیادی را آنلاین می‌گذراند، بنابراین تبلیغات در این فضا می‌تواند برای جذب آن‌ها مفید باشد.
- حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی: تلگرام، اینستاگرام، و سایر شبکه‌های اجتماعی به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی کاربران ایرانی تبدیل شده‌اند. کسب‌وکارهای خرد می‌توانند از این بسترها برای معرفی محصولات و خدمات خود استفاده کنند و با راه‌اندازی صفحات جذاب و تعاملی، مشتریان بیشتری جذب کنند.
- استفاده از تبلیغات دیجیتال هدفمند: انتخاب یک پلتفرم مناسب برای تبلیغات دیجیتال می‌تواند تاثیر مستقیمی بر رشد کسب‌وکار داشته باشد. براساس داده‌های یکتانت، استفاده از پیامرسانها و تبلیغات در وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها برای نسل‌های مختلف، استراتژی مناسبی برای رسیدن به مخاطبان است.
- استفاده از هوش مصنوعی: کسب‌وکارها می‌توانند از قابلیت‌های هوش مصنوعی در تبلیغات خود استفاده کنند تا بازدهی بیشتری داشته باشند. هوش مصنوعی می‌تواند در تحلیل رفتار مشتریان و شخصی‌سازی تبلیغات نقش موثری ایفا کند.
- تمرکز بر تبلیغات اینفلوئنسرها: اینفلوئنسر مارکتینگ به‌ویژه برای نسل Z که بیشتر با اینفلوئنسرها ارتباط دارند، روشی کارآمد برای تبلیغات است. کسب‌وکارهای خرد می‌توانند از اینفلوئنسرها برای معرفی برند خود استفاده کنند و تأثیر مثبت بیشتری بر مخاطبان بگذارند.
با اجرای این استراتژی‌ها، کسب‌وکارهای خرد می‌توانند فعالیت‌های خود را بهبود بخشند و به موفقیت بیشتری در بازار دیجیتال دست یابند.
