پرداخت بدون تماس به‌طور عمده از فناوری‌های NFC و RFID استفاده می‌کند. در فناوری NFC (Near Field Communication)، اطلاعات به‌صورت بی‌سیم و در فاصله نزدیک (کمتر از چهار سانتی‌متر) انتقال پیدا می‌کند. همین امر سبب می‌شود تا اطلاعات تنها زمانی منتقل شود که دستگاه در نزدیکی کارت‌خوان قرار داشته باشد، و این ویژگی امنیت بیشتری را به پرداخت‌ها اضافه می‌کند.
کارت‌های بدون تماس یا دستگاه‌های موبایلی که از این فناوری بهره می‌برند، مجهز به یک تراشه‌ی خاص هستند. این تراشه، اطلاعات پرداخت را رمزنگاری کرده و تنها به دستگاه‌های تأییدشده ارسال می‌کند. این رمزنگاری باعث می‌شود که کلاهبرداران نتوانند به اطلاعات شخصی یا مالی کاربر دسترسی پیدا کنند.
از سوی دیگر، برخی دستگاه‌ها و برنامه‌ها، از بیومتریک برای افزایش امنیت پرداخت‌ها استفاده می‌کنند. به این ترتیب، حتی اگر کسی به کارت یا موبایل شما دسترسی داشته باشد، بدون تأیید بیومتریک مانند اثر انگشت یا تشخیص چهره نمی‌تواند پرداختی را انجام دهد.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
مزایای کلیدی پرداخت بدون تماس
1. کاهش زمان تراکنش: یکی از مزایای بزرگ پرداخت بدون تماس، کاهش زمان تراکنش است. این روش به‌ویژه برای مکان‌هایی که سرعت تراکنش اهمیت بالایی دارد، مانند فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و ایستگاه‌های مترو، بسیار مؤثر است.
2. ارتقای تجربه مشتری: این نوع پرداخت به دلیل سرعت و راحتی خود، تجربه خرید بهتری را برای مشتری فراهم می‌کند. در مواردی که حجم تراکنش‌ها بالا است، مانند نمایشگاه‌ها یا ایستگاه‌های قطار، پرداخت بدون تماس باعث کاهش صف‌های طولانی و بهبود تجربه مشتری می‌شود.
3. امکان ادغام با کارت‌های حمل‌ونقل عمومی: بسیاری از کشورها پرداخت بدون تماس را در سیستم حمل‌ونقل عمومی خود ادغام کرده‌اند. کاربران با کارت‌های بانکی یا دستگاه‌های موبایلی خود می‌توانند به‌راحتی در مترو، اتوبوس و تاکسی‌ها پرداخت کنند.
امنیت در پرداخت بدون تماس
یکی از نگرانی‌های اصلی مردم درباره پرداخت‌های بدون تماس، امنیت آن است. خوشبختانه، این نوع پرداخت از فناوری‌های پیشرفته‌ای برای افزایش امنیت استفاده می‌کند:
توکن‌گذاری: این فناوری یک شماره تصادفی (توکن) را جایگزین اطلاعات واقعی کارت می‌کند. این شماره تصادفی تنها در زمان پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرد و به محض اتمام تراکنش، بی‌ارزش می‌شود.
احراز هویت دو مرحله‌ای: در برخی از سیستم‌های پرداخت، برای تراکنش‌های بالاتر از یک حد معین، احراز هویت دو مرحله‌ای مانند اثر انگشت، رمز کارت یا تأیید از طریق اپلیکیشن بانکی درخواست می‌شود.
رمزنگاری تراکنش: اطلاعات ارسال شده میان دستگاه کارت‌خوان و کارت به صورت رمزنگاری‌شده منتقل می‌شود، که باعث می‌شود مهاجمان به سادگی نتوانند به داده‌ها دسترسی پیدا کنند.
آیا می‌توان در ایران از NFC استفاده کرد؟
اگر شما هم به پرداخت بدون تماس و استفاده از آن علاقه‌مند شدید و نمی‌دانید که آیا در ایران قابل استفاده است، باید این خبر خوش را به شما بدهیم که با طرح «کهربا» می‌توانید از مزایای NFC برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی در ایران بهره‌مند شوید. طرح کهربا، یک پروژه ملی در ایران است که هدف آن تسهیل پرداخت‌های بدون تماس در حمل‌ونقل عمومی، به‌ویژه در سیستم اتوبوسرانی و مترو، از طریق کارت‌های بانکی و موبایل‌های دارای فناوری NFC است. این طرح که تحت نظارت بانک مرکزی و با همکاری چند بانک بزرگ اجرایی شده، به کاربران امکان می‌دهد به‌جای استفاده از کارت‌های اعتباری مخصوص مترو و اتوبوس، از کارت بانکی خود برای پرداخت کرایه استفاده کنند.
طرح کهربا
- یکپارچه‌سازی پرداخت‌ها: در طرح کهربا، پرداخت کرایه در حمل‌ونقل عمومی مستقیماً از حساب بانکی کاربران کسر می‌شود و دیگر نیازی به استفاده از کارت‌های شارژی جداگانه نیست.
- کاهش هزینه‌ها: این طرح می‌تواند به کاهش هزینه‌های مربوط به صدور و مدیریت کارت‌های شارژی، کاهش نیاز به دستگاه‌های شارژ کارت در ایستگاه‌ها و کاهش هزینه‌های چاپ و توزیع پول کمک کند.
- سهولت استفاده: مسافران با در دست داشتن کارت بانکی خود می‌توانند بدون نیاز به شارژ مجدد کارت‌های حمل‌ونقل عمومی، به راحتی به سفرهای خود بپردازند.
- امنیت بالا: با توجه به استفاده از فناوری‌های رمزنگاری و توکن‌گذاری، پرداخت در این طرح امنیت بالایی دارد و اطلاعات بانکی کاربران به‌صورت رمزگذاری شده منتقل می‌شود.
بانک‌های متصل به طرح کهربا
چند بانک اصلی در ایران به طرح کهربا متصل هستند و به مشتریان خود امکان استفاده از این سرویس را ارائه می‌دهند. از جمله این بانک‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بانک ملی ایران: بانک ملی از اولین بانک‌هایی بود که به این طرح پیوست و کارت‌های بانکی با قابلیت پرداخت بدون تماس در سیستم حمل‌ونقل عمومی ارائه داد.
- بانک ملت: بانک ملت نیز از طرح کهربا پشتیبانی می‌کند و کارت‌های بانکی دارای فناوری پرداخت بدون تماس را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد.
- بانک صادرات ایران: بانک صادرات ایران نیز به‌عنوان یکی از بانک‌های بزرگ کشور، با طرح کهربا همکاری می‌کند و به مشتریان خود خدمات پرداخت بدون تماس را ارائه می‌دهد.
- بانک کشاورزی: این بانک نیز به این طرح متصل است و کارت‌های بانکی آن از قابلیت پرداخت بدون تماس برخوردارند.
- بانک تجارت: بانک تجارت با ارائه کارت‌های مجهز به این فناوری و ارائه امکان پرداخت بدون تماس، به‌صورت کامل با طرح کهربا سازگار شده است.
- بانک آینده: این بانک نیز به طرح کهربا پیوسته و از کارت‌های بانکی NFC پشتیبانی می‌کند که کاربران می‌توانند در حمل‌ونقل عمومی از آن بهره ببرند.
آموزش گام به گام استفاده از کهربا
مرحله اول: تهیه کارت بانکی دارای قابلیت NFC
بررسی کارت بانکی: ابتدا مطمئن شوید که کارت بانکی شما از قابلیت NFC (پرداخت بدون تماس) پشتیبانی می‌کند. بیشتر بانک‌هایی که به طرح کهربا متصل هستند، کارت‌های بانکی NFC ارائه می‌دهند. از جمله این بانک‌ها می‌توان به بانک ملی، ملت، صادرات، کشاورزی، پاسارگاد و پارسیان اشاره کرد.
درخواست کارت NFC از بانک: اگر کارت بانکی فعلی شما از این قابلیت پشتیبانی نمی‌کند، می‌توانید به یکی از شعب بانک خود مراجعه کرده و درخواست صدور کارت جدید با قابلیت NFC بدهید.
مرحله دوم: فعال‌سازی قابلیت پرداخت بدون تماس
فعال‌سازی پرداخت بدون تماس: برخی از بانک‌ها نیاز دارند تا شما قابلیت پرداخت بدون تماس کارت را از طریق دستگاه خودپرداز یا سامانه‌های بانکی فعال کنید. برای این کار به دستگاه خودپرداز بانک خود بروید و وارد گزینه‌های مدیریت کارت شوید. اگر گزینه‌ای برای فعال‌سازی پرداخت بدون تماس وجود دارد، آن را انتخاب کنید.
بررسی فعال بودن قابلیت NFC: اگر قابلیت NFC از قبل روی کارت شما فعال است، دیگر نیازی به مراحل اضافی نیست و می‌توانید از کارت برای پرداخت در حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید.
مرحله سوم: مراجعه به سیستم حمل‌ونقل عمومی و پرداخت
انتخاب سیستم حمل‌ونقل: به ایستگاه اتوبوس، مترو یا وسایل نقلیه عمومی دیگر که به طرح کهربا متصل هستند مراجعه کنید.
نزدیک کردن کارت به دستگاه کارت‌خوان: کارت بانکی خود را در نزدیکی دستگاه کارت‌خوان نگه دارید (کمتر از 4 سانتی‌متر فاصله داشته باشد). دستگاه کارت‌خوان بدون نیاز به تماس فیزیکی، اطلاعات کارت را خوانده و مبلغ کرایه را از حساب شما کسر می‌کند.
تایید پرداخت: در کمتر از یک ثانیه، پیام تایید پرداخت روی نمایشگر دستگاه کارت‌خوان ظاهر می‌شود و کرایه از حساب شما کسر می‌شود. اگر مبلغ بالاتر از حد مجاز پرداخت بدون تماس باشد، ممکن است نیاز به وارد کردن رمز کارت داشته باشید.
مرحله چهارم: دریافت پیامک تایید (در صورت فعال بودن)
اگر سامانه پیامک بانکی خود را فعال کرده باشید، بعد از هر تراکنش، پیامکی حاوی جزئیات کسر مبلغ به شماره تلفن ثبت‌شده در حساب شما ارسال می‌شود که می‌تواند به شما در کنترل تراکنش‌ها کمک کند.
مرحله پنجم: مدیریت تراکنش‌ها و بررسی مانده حساب
بررسی تراکنش‌ها: با مراجعه به اپلیکیشن بانک خود یا دستگاه خودپرداز، می‌توانید تراکنش‌های اخیر خود را مشاهده کرده و مطمئن شوید که تمامی پرداخت‌ها به درستی ثبت شده‌اند.
شارژ حساب بانکی: چون پرداخت کرایه به‌صورت مستقیم از حساب شما کسر می‌شود، اطمینان حاصل کنید که حساب بانکی شما موجودی کافی دارد تا در زمان استفاده از حمل‌ونقل عمومی با مشکلی روبه‌رو نشوید.
با رعایت این مراحل و استفاده از کارت بانکی NFC، شما می‌توانید به راحتی و بدون نیاز به خرید کارت‌های جداگانه یا ایستادن در صف‌های طولانی شارژ، از طرح کهربا در حمل‌ونقل عمومی بهره‌مند شوید.
